2. Cicero, Tusculan Disputations, 3.25, 3.63-3.64, 3.74-3.76, 3.79, 4.14, 4.59-4.60 (2nd cent. BCE - 1st cent. BCE) Tagged with subjects: •kathekei, equivalent expressions for Found in books: Graver (2007) 229| 3.25. —ergo haec duo genera, voluptas gestiens et libido, bonorum opinione turbantur, ut ut in at corr. V 2 duo reliqua, metus et et om. H s aegritudo, malorum. nam et metus est post metus add. V c s non male. opinio magni mali inpendentis inpendentes G 1 R 1 V 1 ( corr. G 2 R 1 V 1 ) et aegritudo est opinio magni mali praesentis, et quidem recens opinio talis mali, ut in eo rectum recte H videatur esse angi, id autem est, ut ut om. G 1 dolore V is qui doleat oportere opinetur se dolere. his autem perturbationibus, quas in quas in quasi in GKH quas in R vitam vitam Lb. vita ( cf. off. 3,34 ) homini H hominum stultitia quasi quasdam Furias inmittit atque incitat,, 3 omne ... 330, 4 incitat H omnibus viribus atque opibus repugdum est, si volumus hoc, quod datum est vitae, tranquille placideque traducere. Sed cetera alias; nunc aegritudinem, si possumus, depellamus. id enim sit sit (si V 1 )] est Bouh. sed cf. fin. 4,25 propositum, quandoquidem eam tu videri tibi in sapientem cadere dixisti, quod ego nullo modo existimo; taetra enim res est, misera, detestabilis, omni omne GRV ( corr. R 1 V 1 ) contentione, velis, ut ita dicam, remisque fugienda. 3.63. Sed haec omnia faciunt opites ita fieri oportere. itaque et Aeschines aescinnes X corr. V c in de cor. 77 Demosthenem demostenem X (de- monstenem K) invehitur, quod is septimo die post filiae mortem hostias immolavisset. at quam quam excopiose X (ex del. V 1 aut c ) quam et copiose s (et in r. B) rhetorice, quam cf. Hier. epist. 60, 14 ( qui Cic. consolationem sequitur ) copiose! quas sententias colligit, quae verba contorquet! ut licere quidvis quodvis V 1 rhetori intellegas. quae nemo probaret, nisi insitum illud in animis haberemus, omnis bonos interitu suorum quam gravissime maerere oportere. ex hoc evenit, ut in animi doloribus alii solitudines captent, ut ait Homerus de Bellerophonte: Qui miser in campis maerens errabat Aleis Z 201 Aleis Be- roaldus alienis ( unde V c errat, tum errat maerens V rec ) Ipse suum cor edens, edens V 2 M evidens X hominum vestigia vitans; vitas X corr. V c et Nioba fingitur lapidea propter aeternum, credo, in cf. Hier. epist. 60, 14 ( qui Cic. consolationem sequitur ) luctu silentium, Hecubam haecubam X (he c ubam V) autem putant propter animi acerbitatem quandam et rabiem fingi in canem esse conversam. sunt autem alii, quos quos V 1 aut c R 2 quo X in luctu cum ipsa solitudine loqui saepe delectat, ut illa apud Ennium Enn. Med. sc. 257 nutrix: Cupi/do cepit mi/seram nunc me pro/loqui Caelo a/tque terrae Me/deai Medeai Turn. Medeae mi/serias. 3.64. haec omnia recta vera debita putantes faciunt in dolore, maximeque declaratur declaratur hoc sana cf. Mue. ( off. 1, 61 ) hoc quasi officii iudicio fieri, quod, si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius aut si hilarius locuti sunt, revocant se rursus ad maestitiam peccatique se insimulant, quod dolere dolore K 1 V 1 intermiserint. pueros vero matres et magistri castigare etiam solent, nec verbis solum, sed etiam verberibus, si quid in domestico luctu hilarius ab is factum est aut dictum, plorare cogunt. Quid? ipsa remissio luctus cum est consecuta intellectumque intellectaque X corr. V c est est om. K 1 nihil profici maerendo, nonne res declarat fuisse totum illud voluntarium? 3.74. Sed nimirum hoc maxume maxumum X me ss. B est exprimendum, exprimendum X ( con- fessio adversariis exprimenda est cf. Verr. 4, 112 Liv. 21, 18, 5 Lucan. 6, 599 manibus exprime verum ) experimentum ( et antea maxumum) edd. ( sed hoc uerbum Tullianum non est, illudque hanc—diuturna ratione conclusum, non ex experientia sumptum ) cum constet aegritudinem aegritudinem V -ne GKR vetustate tolli, tollit X sed ult. t eras. V hanc vim non esse in die diē V positam, sed in cogitatione diuturna. diurna X corr. B 1 s nam si et eadem res est et idem est homo, qui potest quicquam de dolore mutari, si neque de eo, propter quod dolet, quicquam est mutatum neque de eo, qui qui quod G 1 dolet? cogitatio igitur diuturna diurna X corr. B 1 s nihil esse in re mali dolori medetur, non ipsa diuturnitas. Hic mihi adferunt mediocritates. mediocritas X -tates V c Non. quae si naturales sunt, quid opus est consolatione? at hae mihi afferentur med.... 24 consolatione Non. 29, 27 natura enim ipsa terminabit modum; sin opinabiles, opinio tota tollatur. Satis dictum esse arbitror aegritudinem esse opinionem mali praesentis, satis arbitror dictum esse ... 355, 1 praesentis H in qua opinione illud insit, ut aegritudinem suscipere oporteat. 3.75. additur ad hanc definitionem a Zenone recte, ut illa opinio praesentis mali sit recens. hoc autem verbum sic interpretantur, ut non tantum illud recens esse velint, quod paulo ante acciderit, sed quam diu in illo opinato malo vis quaedam insit, ut ut s et X vigeat et habeat quandam viriditatem, tam diu appelletur appellatur K recens. ut Artemisia illa, Mausoli Cariae regis uxor, quae nobile illud Halicarnasi alicarnasi X fecit sepulcrum, quam diu vixit, vixit in luctu eodemque etiam confecta contabuit. huic erat illa opinio cotidie recens; quae tum denique non appellatur appellabatur X corr. V 2 recens, cum vetustate exaruit. Haec igitur officia sunt consolantium, tollere aegritudinem funditus aut sedare aut detrahere aut detr. V ( ss. 2 ) quam plurumum aut supprimere nec pati manare longius aut ad alia traducere. 3.76. sunt qui unum officium consolantis cons olantis R 1 consulantis GK 1 V 1 putent putent docere Lb. Cleanthes fr. 576 malum illud omnino non esse, ut Cleanthi placet; sunt qui non magnum malum, ut Peripatetici; sunt qui abducant a malis ad bona, ut Epicurus; sunt qui satis satis om. G 1 putent ostendere nihil inopinati inopiti GRV 1 (n exp. c ) opiti K accidisse, ut Cyrenaici lac. stat. Po. ut Cyrenaici pro nihil mali (nihil a mali V 1 ) Dav. cogitari potest: ut Cyr. atque hi quoque, si verum quaeris, efficere student ut non multum adesse videatur aut nihil mall. Chr. cf. § 52–59. 61 extr. Chrys. fr. eth. 486 nihil mali. Chrysippus autem caput esse censet in consolando detrahere detra in r. V c illam opinionem maerentis, qua se maerentis se X (mer. KR) qd add. V 2 maerentis si vel maerentl si s ( sed sec. Chr. omnes qui maerent in illa opinione sunt; non recte p. 275, 19 confert Va. Op. 1, 70 ) qua Po. officio fungi putet iusto atque debito. sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligant abducunt... 21 putant... 356, 2 colligunt X 356, 2 colligant V 2 abducant et putent Ern. ( obloq. Küh. Sey. cf. tamen nat. deor. 2, 82 al. ). inconcinnitatem modorum def. Gaffiot cf. ad p. 226, 23 —alius enim alio modo movetur—, ut fere nos in Consolatione omnia omnia bis scripsit, prius erasit G omnia exp. et in mg. scr. fecimus. omne genus consolandi V c in consolationem unam coniecimus; erat enim in tumore animus, et omnis in eo temptabatur curatio. sed sumendum tempus est non minus in animorum morbis quam in corporum; ut Prometheus ille Aeschyli, cui cum dictum esset: Atqui/, Prometheu, te ho/c tenere exi/stimo, Mede/ri posse ra/tionem ratione ratione G 1 RV 1 ( alterum exp. G 2 V 1 ratione rationem K 1 (ratione del. K 2 ) orationem Stephanus ( ft. recte cf. lo/goi ) iracu/ndiae, v. 377 respondit: Siquide/m qui qui et ss. V c tempesti/vam medicinam a/dmovens Non a/dgravescens adgr. ss. V c vo/lnus inlida/t manu. manus X s exp. V 3.79. ne ne n onne K ( ss. 2 ) illa quidem firmissima consolatio est, quamquam quamquam quidquam K 1 et usitata est et saepe prodest: non tibi hoc soli. prodest haec quidem, ut dixi, dixi p. 345, 13 sed nec semper nec omnibus; sunt enim qui respuant; sed refert, quo modo adhibeatur. ut enim enim om. G 1 tulerit quisque eorum qui sapienter tulerunt, non quo quisque incommodo adfectus sit, praedicandum est. Chrysippi crys. KR chris. G ad veritatem firmissima est, ad tempus aegritudinis difficilis. magnum opus opus s onus X est probare maerenti illum suo iudicio et, quod se se exp. V 2 ita putet oportere facere, maerere. Nimirum igitur, ut in causis non semper utimur eodem statu—sic enim appellamus controversiarum genera—, sed ad tempus, ad controversiae naturam, ad personam accommodamus, sic in aegritudine lenienda, quam lenienda. nam quam X nam del. s quisque curationem recipere possit, videndum est. nimirum ... 26 est H 4.14. praesentis autem mali sapientis adfectio nulla est, stultorum stultorum Dav. stulta autem aegritudo est, eaque eaque Ba. ea qua X (ea qu e M 1 ) adficiuntur in malis opinatis animosque demittunt et contrahunt rationi non obtemperantes. itaque haec prima definitio difin. V est, ut aegritudo sit animi adversante ratione contractio. itaque ... 6 contractio Non. 93, 1 sic quattuor perturbationes sunt, tres constantiae, quoniam cf. Aug. civ. 14, 8 aegritudini nulla constantia opponitur. Sed omnes perturbationes iudicio censent fieri et St. fr. 3, 380 et 393 opinione. itaque eas definiunt pressius, ut intellegatur, non modo quam vitiosae, vitiose GKR sed etiam quam in nostra sint potestate. est ergo ergo igitur H s aegritudo aegritudo om. G 1 add. 1 et 2 opinio recens mali praesentis, in quo demitti contrahique animo rectum esse videatur, laetitia opinio recens boni praesentis, in quo ecferri ecferri haec ferri VK c (eff. K 2 ) rectum esse videatur, laetitia...15 videatur om. G 1, add. G 2 in mg. inf. ( lemmata laetitia metus adscr. 1 cf. praef. ) metus opinio impendentis mali, quod intolerabile intollerabile V esse videatur, libido lubido K, in lib. corr. G 1 (libido etiam in mg. ) R 1 opinio venturi boni, quod sit ex usu iam praesens esse atque adesse. 4.59. ad te at V 1 igitur mihi iam convertenda omnis oratio est; simulas enim quaerere te de sapiente, quaeris autem fortasse de te. Earum eorum s earum X igitur perturbationum, quas exposui, variae sunt curationes. nam neque omnis aegritudo una ratione sedatur sadatur V (alia est enim lugenti, alia miseranti aut invidenti adhibenda adhibenda add. G 2 medicina); est etiam in omnibus quattuor perturbationibus illa distinctio, utrum ad universam perturbationem, quae est aspernatio rationis aut aut V adpetitus vehementior, an ad singulas, ut ad metum lubidinem libid. K 1 V reliquas reliquas V 1 (que add. 3 ) reliquias GKR melius adhibeatur oratio, et utrum illudne non videatur aegre ferundum, ex quo suscepta sit aegritudo, an omnium rerum tollenda tollenda s toleranda X omnino omni V 1 aegritudo, ut, si quis aegre ferat se pauperem esse, idne disputes, paupertatem malum non esse, an hominem aegre ferre nihil oportere. nimirum hoc melius, ne, si si add. K c forte de paupertate non persuaseris, sit aegritudini concedendum; aegritudine autem sublata propriis rationibus, quibus heri usi sumus, quodam modo etiam paupertatis malum tollitur. 4.60. sed omnis eius modi perturbatio animi animi enim V 1 placatione abluatur illa quidem, cum doceas nec nec s V 3 et X bonum illud esse, ex quo laetitia aut aut V et G 1 libido oriatur, nec malum, ex quo aut metus aut aegritudo; verum tamen haec est certa et propria sanatio, si doceas ipsas perturbationes per se esse vitiosas nec habere quicquam aut naturale aut necessarium, ut ut aut R 1 V ipsam ipsa GRV 1 aegritudinem leniri videmus, cum obicimus obicibus GKR maerentibus imbecillitatem inbecil itatem G animi ecfeminati, cumque eorum gravitatem constantiamque gravitate constantiaque GRV 1 laudamus, qui non turbulente humana patiantur. quod quidem solet eis etiam accidere, qui illa mala esse censent, ferenda ferendum K tamen aequo animo arbitrantur. arbitratur GRV 1 putat puta GRV 1 aliquis aliquid K idem fuit fort. in R (aliqui esse) esse voluptatem bonum, alius autem pecuniam; tamen et ille ab intemperantia et hic ab avaritia hic abaritia V 1 avocari potest. illa autem altera ratio et oratio, et oratio om. V quae simul et opinionem falsam falsa GRV 1 tollit et et om. K 1 aegritudinem aegritudine GRV 1 detrahit, est ea quidem utilior, sed raro proficit neque est ad volgus adhibenda. | |
|
