1.29. Certe, inquam, pertinax non ero tibique, si mihi probabis ea, quae dices, libenter assentiar. Probabo, inquit, modo ista sis aequitate, quam ostendis. sed uti oratione perpetua malo quam interrogare aut interrogari. Ut placet, inquam. Tum dicere exorsus est. Primum igitur, inquit, sic agam, ut ipsi auctori huius disciplinae placet: constituam, quid et quale sit id, de quo quaerimus, non quo ignorare vos arbitrer, sed ut ratione et via procedat oratio. quaerimus igitur, quid sit extremum et ultimum bonorum, quod omnium philosophorum sententia tale debet esse, ut ad id omnia referri oporteat, ipsum autem nusquam. hoc Epicurus in voluptate ponit, quod summum bonum esse vult, summumque malum dolorem, idque instituit docere sic: 1.30. omne animal, simul atque natum sit, voluptatem appetere eaque gaudere ut summo bono, dolorem aspernari ut summum malum et, quantum possit, a se repellere, idque facere nondum depravatum ipsa natura incorrupte atque integre iudicante. itaque negat opus esse ratione neque disputatione, quam ob rem voluptas expetenda, fugiendus dolor sit. sentiri haec haec ħ BE hoc NV putat, ut calere ignem, nivem esse albam, dulce mel. dulce esse mel R mel dulce A quorum nihil oportere oportere V oporteret exquisitis rationibus confirmare, tantum tantum om. BE satis esse esse satis A admonere. interesse enim inter inter om. BE argumentum argumentumque BE argumentatum R augmentatum A conclusionemque rationis et inter mediocrem animadversionem atque admonitionem. altera occulta quaedam et quasi involuta aperiri, altera prompta promta AR et aperta iudicari. indicari NV etenim quoniam detractis de homine sensibus reliqui nihil est, necesse est quid aut ad naturam aut ad naturam AR ad naturam ( om. aut) BE aut naturam ( om. ad) N 1 aut secundum naturam N 2 aut verum (compend scr) V aut contra sit a natura ipsa iudicari. post iudicari add. in V voluptatem etiam per se expetendam esse et dolorem ipsum per se esse fugiendum; idem in N ab alt. m. in marg. adscr. posito post iudicari signo eo- demque in marg. ea quid percipit aut quid iudicat, quo aut petat aut fugiat aliquid, praeter voluptatem et et aut NV dolorem? 1.66. Tribus igitur igitur ergo BE modis video esse a nostris a nostris esse BE de amicitia disputatum. alii cum eas voluptates, quae ad amicos pertinerent, negarent esse per se ipsas tam expetendas, quam nostras expeteremus, quo loco videtur quibusdam stabilitas amicitiae vacillare, tuentur tamen eum locum seque facile, ut mihi videtur, expediunt. ut enim virtutes, de quibus ante dictum est, sic amicitiam negant posse a voluptate discedere. nam cum solitudo et vita sine amicis insidiarum et metus plena sit, ratio ipsa monet amicitias comparare, quibus partis confirmatur confirmetur ABE animus et a spe et a spe ad spem et ABE pariendarum voluptatum seiungi non potest. 1.67. atque ut odia, odiā BE invidiae, invidiae A 2 invidie (e ab alt. m. in ras. scr. ) N invidiā B invidia A 1 EV, R ( sequente una litt. erasa, quae vi-detur fuisse e) despicationes adversantur voluptatibus, sic amicitiae non modo fautrices fidelissimae, sed etiam effectrices sunt voluptatum tam amicis quam sibi, quibus non solum praesentibus fruuntur, sed etiam spe eriguntur consequentis ac posteri temporis. quod quia nullo modo sine amicitia firmam et perpetuam iucunditatem vitae tenere possumus possumus etiam B neque vero ipsam amicitiam tueri, nisi nisi ipsi ARV aeque amicos et nosmet ipsos diligamus, idcirco et hoc ipsum efficitur in amicitia, et amicitia et amicitia om. R, A 1 (ab alt. m. in mg. exteriore sinistro ita add. amicitia, ut a ligatore et desectum esse possit) cōnect. BE cum voluptate conectitur. nam et laetamur amicorum laetitia aeque atque ut RNV atque nostra et pariter dolemus angoribus. 1.68. quocirca eodem modo sapiens erit affectus erga amicum, quo in se ipsum, quosque labores propter suam voluptatem susciperet, susciperet susceperit R (suam susceperit voluptatem), NV eosdem suscipiet suscipiet susciperet BE propter amici voluptatem. quaeque de virtutibus dicta sunt, quem ad modum eae eae A hc B hec E hee RV ea N semper voluptatibus inhaererent, eadem de amicitia dicenda sunt. praeclare enim Epicurus his paene verbis: 'Eadem', his paene verbis eadem eadem hys pene verbis BE hiis pene eadem verbis V inquit, scientia scientia sententia BE confirmavit animum, ne quod aut sempiternum aut diuturnum timeret malum, quae perspexit in hoc ipso vitae spatio amicitiae praesidium esse firmissimum. 1.69. Sunt autem quidam Epicurei timidiores paulo contra vestra convicia, nostra convitia V convicia nostra BE sed tamen satis acuti, qui verentur ne, si amicitiam propter nostram voluptatem expetendam putemus, tota amicitia quasi claudicare videatur. itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; voluntates A voluptates R voluptatum NV om. BE voluptatem voluptates R cum autem usus progrediens familiaritatem effecerit, tum amorem efflorescere tantum, ut, etiamsi nulla sit utilitas ex amicitia, tamen ipsi amici propter se ipsos amentur. etenim si loca, si fana, si urbes, si gymnasia, si campum, si canes, si equos, si ludicra si ludicras A 2 si ludicrica R exercendi aut vedi consuetudine consuetudines A consuetudinēs R adamare solemus, quanto id in hominum consuetudine facilius fieri poterit poterit edd. potuerit et iustius? 1.70. Sunt autem, qui dicant foedus esse quoddam sapientium, sapientum V sap ia (= sapientia, pro sap iu = sapientiū) R ut ne minus amicos quam minus amicos quam P. Man. minus quidem amicos quam ARNV minus quam amicos BE se ipsos diligant. quod et posse fieri fieri posse BE intellegimus et saepe etiam etiam Dav. enim videmus, et perspicuum est nihil ad iucunde vivendum reperiri posse, quod coniunctione tali sit aptius. Quibus ex omnibus iudicari potest non modo non impediri rationem amicitiae, si summum bonum in voluptate ponatur, sed sine hoc institutionem omnino amicitiae non posse reperiri. et 26 repp. A 3.16. Bene facis, inquit, quod me adiuvas, et istis quidem, quae modo dixisti, utar potius Latinis, in ceteris subvenies, si me haerentem videbis. Sedulo, inquam, faciam. sed 'fortuna fortis'; quare conare, quaeso. quid enim possumus hoc agere divinius? Placet his, inquit, quorum ratio mihi probatur, simulatque natum sit animal—hinc hinc RN hin A huic BEV enim est ordiendum ordiendum est BER —, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum et ad suum statum eaque, eaque Gz. eque ABERN et ad ea V quae conservantia sint sint Iw. Mue. II p. 19; sunt eius status, diligenda, alienari autem ab interitu iisque rebus, quae interitum videantur adferre. id ita esse sic probant, quod ante, quam voluptas aut dolor attigerit, salutaria appetant parvi aspernenturque contraria, quod non fieret, nisi statum suum diligerent, interitum timerent. fieri autem non posset ut appeterent aliquid, nisi sensum haberent sui eoque se diligerent. ex quo intellegi debet principium ductum esse a se diligendo. 3.17. in principiis autem naturalibus diligendi sui del. Urs plerique Stoici non putant voluptatem esse ponendam. quibus ego vehementer adsentior, ne, si voluptatem natura posuisse in iis rebus videatur, quae primae appetuntur, multa turpia sequantur. satis esse autem argumenti videtur quam ob rem illa, quae prima sunt adscita adscita asserta BE natura, diligamus, quod est nemo, quin, cum utrumvis liceat, aptas malit et integras omnis partis corporis quam, eodem usu, inminutas aut detortas habere. rerum autem cognitiones, quas vel comprehensiones vel perceptiones quas vel comprehensiones vel perceptiones BE om. ARNV vel, si haec verba aut minus placent aut minus intelleguntur, katalh/yeis appellemus licet, eas igitur ipsas propter se adsciscendas arbitramur, quod habeant quiddam in se quasi complexum et continens veritatem. id autem in in V om. rell. parvis intellegi potest, quos delectari videamus, etiamsi eorum nihil intersit, si quid ratione per se ipsi invenerint. 3.62. Pertinere autem ad rem arbitrantur intellegi natura fieri ut liberi a parentibus amentur. a quo initio profectam communem humani generis societatem persequimur. quod primum intellegi debet figura membrisque corporum, quae ipsa declarant procreandi a natura habitam esse rationem. neque vero haec inter se congruere possent, possent N 2 possint ut natura et procreari vellet et diligi procreatos non curaret. atque etiam in bestiis vis naturae perspici potest; quarum in fetu et in educatione laborem cum cernimus, naturae ipsius vocem videmur audire. quare ut perspicuum est natura nos a dolore add. P. Man. abhorrere, sic apparet a natura ipsa, ut eos, quos genuerimus, amemus, inpelli. 3.63. ex hoc nascitur ut etiam etiam ut BE communis hominum inter homines naturalis sit commendatio, ut oporteat hominem ab homine ob id ipsum, quod homo sit, non alienum videri. ut enim in membris alia sunt sunt N 2 sint tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures, alia alia Marsus aliqua ARN aliaque BE reliqua V etiam ceterorum membrorum usum adiuvant, ut crura, ut manus, sic inmanes quaedam bestiae bestie quedam BE sibi solum natae sunt, at illa, quae in concha patula pina dicitur, isque, qui enat e concha, qui, quod eam custodit, pinoteres vocatur in eandemque in eandemque BE in eamque cum se recepit recepit cod. Glogav. recipit includitur, ut videatur monuisse ut caveret, itemque formicae, apes, ciconiae aliorum etiam causa quaedam faciunt. multo haec coniunctius homines. coniunctius homines Mdv. coniunctio est hominis itaque natura sumus apti ad coetus, concilia, consilia Non. civitatis Non. RV civitates. itaque ... civitatis ( v. 18 ) Non. p. 234 | 3.16. "Thanks for your assistance," he said. "I certainly shall use for choice the Latin equivalents you have just given; and in other cases you shall come to my aid if you see me in difficulties." "I'll do my best," I replied; "but fortune favours the bold, so pray make the venture. What sublimer occupation could we find?" He began: "It is the view of those whose system I adopt, that immediately upon birth (for that is the proper point to start from) a living creature feels an attachment for itself, and an impulse to preserve itself and to feel affection for its own constitution and for those things which tend to preserve that constitution; while on the other hand it conceives an antipathy to destruction and to those things which appear to threaten destruction. In proof of this opinion they urge that infants desire things conducive to their health and reject things that are the opposite before they have ever felt pleasure or pain; this would not be the case, unless they felt an affection for their own constitution and were afraid of destruction. But it would be impossible that they should feel desire at all unless they possessed self-consciousness, and consequently felt affection for themselves. This leads to the conclusion that it is love of self which supplies the primary impulse to action. 3.17. Pleasure on the contrary, according to most Stoics, is not to be reckoned among the primary objects of natural impulse; and I very strongly agree with them, for fear lest many immoral consequences would follow if we held that nature has placed pleasure among the earliest objects of desire. But the fact of our affection for the objects first adopted at nature's prompting seems to require no further proof than this, that there is no one who, given the choice, would not prefer to have all the parts of his body sound and whole, rather than maimed or distorted although equally serviceable. "Again, acts of cognition (which we may term comprehensions or perceptions, or, if these words are distasteful or obscure, katalÄpseis), â these we consider meet to be adopted for their own sake, because they possess an element that so to speak embraces and contains the truth. This can be seen in the case of children, whom we may observe to take pleasure in finding something out for themselves by the use of reason, even though they gain nothing by it. 3.62. "Again, it is held by the Stoics to be important to understand that nature creates in parents an affection for their children; and parental affection is the source to which we trace the origin of the association of the human race in communities. This cannot but be clear in the first place from the conformation of the body and its members, which by themselves are enough to show that nature's scheme included the procreation of offspring. Yet it could not be consistent that nature should at once intend offspring to be born and make no provision for that offspring when born to be loved and cherished. Even in the lower animals nature's operation can be clearly discerned; when we observe the labour that they spend on bearing and rearing their young, we seem to be listening to the actual voice of nature. Hence as it is manifest that it is natural for us to shrink from pain, so it is clear that we derive from nature herself the impulse to love those to whom we have given birth. 3.63. From this impulse is developed the sense of mutual attraction which unites human beings as such; this also is bestowed by nature. The mere fact of their common humanity requires that one man should feel another man to be akin to him. For just as some of the parts of the body, such as the eyes and the ears, are created as it were for their own sakes, while others like the legs or the hands also subserve the utility of the rest of the members, so some very large animals are born for themselves alone; whereas the seaâpen, as it is called, in its roomy shell, and the creature named the 'pinoteres' because it keeps watch over the seaâpen, which swims out of the seaâpen's shell, then retires back into it and is shut up inside, thus appearing to have warned its host to be on its guard â these creatures, and also the ant, the bee, the stork, do certain actions for the sake of others besides themselves. With human beings this bond of mutual aid is far more intimate. It follows that we are by nature fitted to form unions, societies and states. |